In het Kinzigtal, in het midden van het Zwarte Woud, ligt het mooie stadje Gengenbach. Met mooie stadspoorten, oude straatjes en het carnaval museum.
Gengenbach ligt aan de Westelijke rand van het Zwarte Woud, waar de rivier Kinzig uit het Kinzigtal richting open terrein en de Rijn stroomt.
Door de vondst van een steenoven is duidelijk geworden dat zich hier een Romeinse nederzetting moet hebben bevonden. Veel meer is daar niet van overgebleven.
In de vroege Middeleeuwen werd er een Benedictijns klooster gesticht, dat uitgroeide tot een belangrijk keizerlijk klooster.
In de schaduw van het klooster groeide ook het naastgelegen stadje Gengenbach, dat ook de keizerlijke status kreeg. Ondanks verwoestingen door Franse troepen in 1689, en een stadsbrand in 1789 is veel vanuit de Middeleeuwen bewaard gebleven.
Zoals gezegd speelt het Benedictijnse klooster een belangrijke rol in de geschiedenis van Gengenbach. Al vroeg telde de abdij meer dan 100 monniken.
Met de groei van het klooster diende er natuurlijk ook een mooie kerk te komen. Die werd in 1120 gerealiseerd. In latere eeuwen is hij diverse keren verbouwd en hersteld. Met opvallende details zoals geschilderde ramen in barokstijl.
Het klooster heeft in de loop der tijden diverse hervormingen doorgemaakt. In 1525 werd het ook bekeerd tot het Lutherse geloof, om enkele tientallen jaren later weer terug te keren naar het katholicisme.
Vandaag de dag zijn de monniken uit de abdij verdwenen. Het gebouw wordt gebruikt als faculteit van de Universiteit van Offenburg. Het is vrij toegankelijk en zeker een bezoekje waard.
Rond de Middeleeuwse stad werd vanaf 1247 een stadsmuur gebouwd, met bijhorende torens en stadspoorten.
Bij bestormingen van Franse troepen in de 17e eeuw is een groot deel van de muur verwoest. Een klein deel is nog te bezichtigen, en een ander deel dient als achtermuur van een aantal huizen in de Engelgasse.
Verschillende torens en poorten zijn wel behouden gebleven. De belangrijkste daarvan is de Kinzigtor, de belangrijkste ingang van de stad. Hierin is nu het militair museum gevestigd.
De Obertorturm is de tweede stadspoort met toren die bewaard is gebleven. Al wordt die op dit moment (Mei 2022) met spanbanden bij elkaar gehouden om instorten te voorkomen...
Ook de Schwedenturm en de Prälatenturm zijn nog te bekijken, al moet je daar een beetje voor zoeken... Op de Niggelturm, tenslotte, kom ik later terug.
Zoals in iedere stad is de Marktplaats een belangrijke ontmoetingsplek in Gengenbach.
Sinds 1582 staat hier, op de fontein, de stenen ridder. Dit symbool van de stad straalt trots en zelfvertrouwen uit.
Aan het marktplaats staat ook het imposante Raadhuis. Deze stamt uit 1784 en is met zijn opvallende kleur en 24 vensters in de zomer al zeer de moeite waard.
Maar in de winter verandert het stadhuis in een grote Adventskalender. Iedere dag wordt er één van de 24 vensters geopend, met een spektakel van licht, muziek en spelletjes. Verschillende bekende kunstenaars hebben hun werken hiervoor ter beschikking gesteld.
Het zal je niet verbazen dat in de verschillende straatjes van Gengenbachs Altstadt veel vakwerkhuizen te zien zijn. En dat komt tot een hoogtepunt in één van de oudste straatjes, de Engelgasse.
In dit smalle straatje is geen huis hetzelfde. Wel is ieder huis van z'n buren afhankelijk: muren worden gedeeld en ondersteunen elkaar. En de eerste verdiepingen steken vrijwel allemaal een stukje uit. Zo verkregen de bewoners meer leefruimte.
Via schuine deuren verkrijgen de bewoners toegang tot hun kelders. Die deuren vormen bovendien kleine glijbaantjes voor de plaatselijke jeugd, die hier heerlijk op straat speelt.
Op nog geen 5 minuten wandelen van de oude stad ligt dit fijne hotel met goed ontbijt. Parkeren kan voor de deur. In de stad zit ook een goed restaurant onder dezelfde naam.
Wanneer je de Engelgasse uitloopt, stuit je op de Niggelturm. Deze toren was ooit deel van de stadsmuur, en later een gevangenis. Vandaag de dag speelt het een heel andere rol: die van Narren- oftewel Carnavalsmuseum.
Carnaval, hier Fasend genoemd, wordt uitgebreid gevierd in het Zwarte Woud, en vooral ook in Gengenbach. Dat begint met het wakker maken van de Nar, die hier in de Niggelturm slaapt.
De menigte gaat dan met de Nar naar het stadhuis, om van de burgemeester de sleutel van de stad op te eisen. En dan beginnen de feestelijkheden.
Die feestelijkheden bestaan uit diverse traditionele verkleedpartijen waar de hele bevolking aan meedoet. Alle details daarvan, plus de kleding, maskers enzovoorts, zijn te bezichtigen op de verschillende verdiepingen van de Niggelturm. En aan het eind word je getrakteerd op een prachtig uitzicht over de stad.
Na een middagje struinen door Gengenbach kan je nagenieten op één van de terrasjes. Proost!
Wij bezochten Gengenbach op uitnodiging van Schwarzwald Tourismus.