Burchten, ruïnes en kastelen aan de Moezel, een reis terug in de tijd
De Moezel vormde in de geschiedenis een strategische grens, waarlangs talrijke kastelen zijn gebouwd. We nemen je mee langs ruïnes, burchten en kastelen aan de Moezel die nog grotendeels intact zijn.
De Moezel slingert zich een weg door de Duitse deelstaat Rijnland-Palts van de grens met Luxemburg tot Koblenz, waar hij in de Rijn stroomt. Over de hele lengte vind je leuke dorpjes, maar ook vele oude burchten en kastelen.
De staat van die kastelen verschilt nogal. Veel ervan zijn nu ruïnes, waar soms nog maar een paar muren overeind staan. Anderen staan er nog in volle pracht en praal. Voor allen geldt dat het de moeite waard is om ze te bezoeken.
Wij nemen je mee op een route stroomopwaarts langs de Moezel, van Koblenz tot Trier. En beschrijven de ruïnes en kastelen die we onderweg tegenkomen.
De burchten van Kobern
Vertrekkend uit Koblenz en rijdend langs de Moezel passeer je eerst een paar dorpjes voordat je bij Kobern de eerste burcht tegenkomt. En dat zijn er meteen twee: een Ober- en een Niederburg.
Allebei staan ze op een eigen heuvel achter het dorp Kobern, en ze worden allebei voor het eerst genoemd in een document van 1195. Toch is de Oberburg, ook wel Alterburg genoemd, ouder. De grotere Niederburg werd door de ridder Gerlach I gebouwd als verbeterde versie.
De kleine Oberburg is tegenwoordig wel beter gerestaureerd. Het ligt naast een kapel, en bestaat uit een mooie woontoren, met aangrenzend een restaurant en wijnbar.
De Niederburg is vooral een ruïne. De toren is het best bewaard en meest herkenbaar gebleven. Maar ook de overige restanten van het kasteel zijn een bezoek zeker waard.
Rij onder Schloss von der Leyen door!
Als we de Moezel verder volgen, dan hoef je niet te zoeken voor het volgende kasteel, je rijdt er gewoon onderdoor!
Slot von der Leyen is een waterburcht pal aan de oevers van de Moezel. Het bestaat al sinds de 12e eeuw, en is ook bekend als de Oberburg van Gondorf. In de Middeleeuwen was het eigendom van de machtige adelijke familie von der Leyen.
Het kasteelcomplex, dat ook door een spoorlijn wordt doorkruist, heeft mooie witte torens en gebouwen in Renaissance stijl, maar ook Gotische componenten. In het kasteel bevindt zich nu een wijnmuseum en een tentoonstelling van het rijksarchief.
Overigens heb je een klein stukje eerder in het dorp Gondorf nog een mooie toren gezien, die van Slot Liebig. Dit is een klein charmant kasteel waar je zeker even een kijkje moet nemen. Hiermee komt het totaal aantal kastelen van de gemeente Kobern-Gondorf maar liefst op vier!
Burg Thurant bestaat uit twee delen
Het volgende kasteel torent hoog boven de Moezel uit (dat zullen we wel vaker zien). Het is Burg Thurant bij het dorpje Alken.
Dit imposante kasteel is gebouwd rond 1200. Het heeft twee grote torens (donjons) omdat het ooit na een verovering door twee aartsbischoppen (die van Keulen en Trier) in tweeën verdeeld is.
Maar de burcht heeft veel meer gebouwen die in de loop der tijd bijgebouwd zijn. De poort stamt pas uit begin 20e eeuw.
Het kasteel is te bezichtigen, vanaf 20 personen ook met gids.Je kan onder andere één van de twee torens beklimmen voor een prachtig uitzicht over de Moezel.
Er is een kiosk voor een hapje en een drankje. En er is zelfs een vakantiehuis op het complex, te boeken voor maximaal 6 personen.
Bij Slot Ehrenburg beleef je de Middeleeuwen
Voor de volgende moeten we nog een stukje verder het achterland van de Hunsrück in. Vanuit het dorpje Brodenbach rij je in 10 minuten naar het parkeerterrein van Slot Ehrenburg. Maar daar zie je nog niets. Na een wandeling van 500 meter kom je bij het kasteel.
Het half verborgen kasteel is wel een favoriet van ons. Hier worden namelijk door de organisatie "Vrienden van de Ehrenburg" leuke evenementen georganiseerd. Op zondagen en in vakanties kan je komen genieten van allerlei Middeleeuwse activiteiten.
Middeleeuwse ambachten worden getoond en je kan onder andere schieten met een katapult. Of kom Middeleeuws dineren, soms begeleid door theater. Uiteraard moet je dat wel van tevoren aanvragen.
Het kasteel zelf ligt op een rotspunt, en is daarmee een uitloperskasteel, met ravijnen rondom. De toegang is via een poort op een brug, waar de vlaggen wapperen. Karakteristiek is de dubbele toren, die je kan beklimmen.
Daarnaast is er een binnenplaats met diverse
gebouwen, waarin zich tegenwoordig 13 hotelkamers bevinden. Aan de voet van het kasteel kan je ook overnachten in een Middeleeuwse woonwagen.
Burg Bischofstein zie je het best van afstand
We vervolgen onze weg langs de Moezel en zien tussen het aan de andere kant van de rivier liggende dorpen Hatzenport en Moselkern een kasteeltoren op de heuvels opdoemen. Dit is Burg Bischofstein.
Dit kasteel is in de 13e eeuw gebouwd, en zoals zovele anderen door Franse troepen verwoest. In 1930 is het grotendeels weer opgebouwd en in 2015 gerenoveerd.
Burg Bischofstein doet tegenwoordig dienst als vormingscentrum voor scholieren. Bezichtiging kan alleen op afspraak, of op "open kastelendagen" die 2 keer per jaar plaatsvinden.
Het prachtige en populaire Burg Eltz
En dan komen we bij het verreweg bekendste en populairste kasteel in de Moezelstreek: Burg Eltz. Hiervoor moeten we weer een stukje landinwaarts, dit keer aan de kant van de Eifel.
Dit is een sprookjeskasteel van Sneeuwwitje of Doornroosje zoals je hem zou voorstellen. Vanaf het parkeerterrein moet je er een aardige wandeling door de bossen voor maken. Maar dan doemt hij op in al zijn glorie.
Je kan het kasteel bezoeken met een rondleiding, en die is zeker aan te raden. Het kasteel is nooit veroverd of vernietigd, maar wel regelmatig gerestaureerd. En de binnenruimtes zijn prachtig met schilderijen, harnassen, wapens en andere schatten.
De Wildburg bij Treis-Kalden
Ten zuiden van het dubbeldorp Kreis-Karden is geen weg langs de Moezel. Als je aan deze kant het dorp verlaat, rij je de beboste heuvels van de Hunsrück in, en aan het begin van die weg ligt de Wildburg.
Of eigenlijk liggen er twee kastelen. Maar van kasteel Treis is alleen nog een grote wachttoren te zien. Deze ligt een paar honderd meter dichter bij het dorp dan de Wildburg.
De Wildburg stamt uit de 13e eeuw, en is in 1957 en 1997 door de particuliere eigenaren herbouwd. Het is een imposante burcht geworden, met ook het best bewaarde Romaanse paleis.
Sinds 2021 zijn de kastelen overgenomen door de lokale gemeenschap, en zijn rondleidingen tussen Mei en Oktober te boeken. Wij moesten het doen met de uitzichten op het exterieur.
Rijksburcht Cochem
Na Burg Eltz is de Rijksburcht van Cochem het bekendste kasteel aan de Moezel. Dat komt natuurlijk door de prachtige plaatjes van het kasteel boven het al even mooie dorp aan de Moezel.
De burcht van Cochem is rond het jaar 1000 gebouwd, en in de Paltse successieoorlog in 1689 volledig verwoest.
Na ruim tweehonderd jaar werd de burcht weer geheel opgebouwd, in de neogotische stijl (maar dus niet zoals de burcht voorheen was). Het resultaat is prachtig, en met rondleidingen te bezoeken. Deze zijn in het hoogseizoen zelfs ook in het Nederlands!
De Rijksburcht heeft ook een restaurant, met prachtig uitzicht over Cochem en de Moezel.
Ruïne Winneburg ligt ook vlakbij Cochem
Op korte afstand van Cochem lag nog een kasteel, dat nu een ruïne is: Winneburg. Maar wel een goed onderhouden ruïne.
De ruïne is vrij toegankelijk, en je kan er rustig de tijd nemen om alle muren, nissen, hoekjes en gaatjes te ontdekken. En je kan zelfs een trap af de kelder in.
Los van dit alles is de ruïne ook een aanrader vanwege de prachtige uitzichten op Cochem, de Rijksburcht en de Moezel.
De ruïne van Burg Metternich bij Beilstein
Vanuit het prachtige stadje Beilstein (aanrader!) wandel je omhoog langs de wijngaarden naar Burg Metternich dat boven het stadje ligt.
Ooit was dit een groot imponerend kasteel op een strategische positie aan de Moezel. Door vele verwoestingen is het verworden tot een ruïne, maar nog steeds van indrukwekkende proporties.
Sinds de jaren 60 is de ruïne in particulier bezit en wordt er gewerkt aan renovaties van de verschillende gebouwen. Vandaag de dag is de ruïne voor een klein bedrag te bezichtigen. Ook hier is het uitzicht weer adembenemend.
Hotel Burg Arras voor bijzondere overnachtingen
Voor het volgende kasteel rij je eerst een flink stuk verder langs de kronkelende Moezel, totdat je bij het plaatsje Alf aankomt. Daar rij je weer een klein stukje (3,5 kilometer) de Eifel in om aan te komen bij Burg Arras.
Dit prachtige romantische kasteel heeft een geschiedenis die terugloopt tot de Romeinen, die op deze strategische heuvel al een versterking bouwden. In de 10e eeuw werd er een eerste kasteel gebouwd. Burg Arras is daarmee de oudste in de hele regio.
Na verwoesting in de Paltsoorlog van 1689 is het kasteel rond 1900 weer opgebouwd. Het is in particuliere handen, die het zeer goed onderhouden. Er is een museum in gevestigd, maar ook een restaurant en hotel.
Voor een echt bijzondere ervaring boek je een kamer in Hotel Burg Arras. Goedkoop is het niet, maar je krijgt er heel wat voor terug!
Ruïne Grevenburg bij Traben-Trarbach
Waar Burg Arras weer mooi is opgebouwd, is van het kasteel Grevenburg weinig meer over. Toch biedt het nog een fraaie aanblik als je aan de kant van Traben over de Moezel naar de overgebleven muren boven Trarbach kijkt.
Grevenburg werd in 1350 gebouwd, en is in de loop der tijd vaak veroverd en van eigenaar veranderd. Ook de Nederlanders hebben het nog in bezit gehad. Iedere nieuwe eigenaar maakte de aangebrachte schade weer ongedaan en bouwde weer wat bij, tot het kasteel in 1734 bij een verovering door de Fransen volledig werd verwoest.
Sindsdien staan nog slechts enkele muren overeind. Maar aan de nog intact zijnde fundering kan je zien hoe groot kasteel Grevenburg ooit was. Bij de ruïne is een eethuis, terras en tuin aanwezig.
Tip: Landal Mont Royal
Tijdens ons bezoek aan de moezel verbleven we in een bungalow van Landal Mont Royal. Een prachtig park op een heuvel, waar je vanuit een aantal bungalows en vanaf het terras zo op de Moezel kijkt. Super fijn park waar alles aanwezig is voor een leuke vakantie.
Burg Landshut bij Bernkastel-Kues met steen en staal
Bernkastel-Kues is één van onze favoriete stadjes aan de Moezel. En uiteraard neem je hier ook een kijkje bij Burg Landshut dat boven het stadje uittorent.
Burg Landshut werd in 1276 gebouwd op de fundamenten van een Romeins fort uit begin 5e eeuw. De burcht is in 1692 bij een brand grotendeels verwoest. Maar de toren en een paar bijgebouwen zijn bewaard gebleven.
Tegenwoordig is er een restaurant in Burg Landshut gevestigd. Die is niet in Middeleeuwse stijl gebouwd. Jammer, het is nu een vreemde combinatie van steen en staal wat afdoet aan de sfeer.
De ruïne is te voet, met de auto of met de Landshut Express (een bus vanaf de parkeerplaats aan de Moezel) te bereiken. Voor € 1,- kan je de toren beklimmen en het restaurant heeft goede maaltijden voor een zeer redelijke prijs.
Hotel Slot Lieser, parel van Neo-renaissance en Jugendstil
Wanneer we vanuit Bernkastel-Kues onze weg langs de Moezel voortzetten, stuiten we plots op een prachtig kasteel: Slot Lieser. Deze stond niet op ons lijstje, maar is een stop zeker waard.
Slot Lieser is eind 19e eeuw gebouwd, en begin 20e eeuw uitgebreid. Het resultaat is een combinatie van Neo-renaissance en Jugendstil stijlen. Een bijzondere verschijning waar je je ogen uitkijkt.
Het kasteel doet dienst als luxe 5-sterren hotel. Niet goedkoop dus, maar wel heel bijzonder...
Slot Veldenz, plus bijbehorend dorp
Wanneer je bij Mülheim de Moezel weer oversteekt, kom je even later aan de rand van de Hunsrück uit bij het leuke dorpje Veldenz. En daar begint je bezoek aan Slot Veldenz eigenlijk al.
Want hier zie je dat dorp en slot Veldenz sterk verbonden zijn. Het blauw-witte wapenschild is bij binnenkomst van het dorp al te zien. En de witte klokkentoren van de kerk was vroeger de eerste wachttoren van het kasteel.
Het slot zelf ligt een stukje verder op een heuvel. Dit was het grootste kasteel in de Midden-Moezel in de 15e eeuw, en is deels gerestaureerd. Achter de imposante poort-toren bevindt zich een binnenterrein dat naar verschillende gebouwen leidt. Daarvan is de Ridderzaal compleet gerenoveerd.
Het terrein wordt nu gebruikt voor jeugdkampen. Maar op iedere woensdag van april tot oktober worden er rondleidingen gegeven, verzamelen bij de poort.
Burg Ramstein vlakbij Trier
Voor het laatste kasteel vóór Trier moeten we weer even de Moezel verlaten om een paar kilometer de Eifel in te rijden. Daar, ten Zuiden van het dorp Kordel aan het Kyll-dal ligt Burg Ramstein.
De burcht is in het begin van de 10e eeuw door de aartsbisschop van Trier gebouwd als versterkt woonhuis. Later werd het uitgebouwd tot een burcht.
Zoals zovele anderen is ook dit kasteel door de Fransen verwoest, in 1689. Maar delen van de 4 verdiepingen hoge woontorens zijn blijven staan, wat de burcht een bijzondere bezienswaardigheid maakt.
Sinds eind 19e eeuw is het complex in het bezit van particulieren. Zij hebben naast de vrij toegankelijke ruïne een hotel-restaurant gebouwd. Een heerlijk plek om te verblijven.
Schrijf je in voor onze Nieuwsbrief
En ontvang het E-book met Verborgen Parels
