Een stedentrip in Wuppertal, met de Schwebebahn langs de highlights

Een stedentrip in Wuppertal staat misschien niet bovenaan je verlanglijstje, maar dat is niet terecht. De unieke Schwebebahn is niet de enige attractie in deze bijzondere stad.

Wuppertal is een stad net ten Oosten van het Ruhrgebied, aan de rivier de Wupper. De bekendste bezienswaardigheid is een openbaar vervoersysteem: de Schwebebahn.

Deze monorail met hangende wagons loopt grotendeels over de rivier en brengt je van de ene kant van de stad naar de andere. Een uniek systeem dat ook alles te maken heeft met de geschiedenis van de stad.

Hieronder vertel ik je dan ook meer over deze geschiedenis. En daarna over de andere bezienswaardigheden in Wuppertal.

Van dal met dorpjes tot Industriële stad

Wat nu de stad Wuppertal is, was voor de 18e eeuw een verzameling dorpjes in het dal van de rivier de Wupper. Totdat de industriële revolutie haar intrede deed. Toen bleek deze streek alles te hebben wat de industrie nodig had.

De bossen op de heuvels zorgden voor hout, de bodem voor steenkolen en ijzererts, en de rivier voor water en energie. En dus ontstonden er in de dorpjes grote fabrieken voor onder andere staal, textiel en chemie. Het chemieconcern Bayer vond hier zijn oorsprong.

Uiteraard zorgde die industrie voor een enorme groei van de dorpen, die als vanzelf tegen elkaar kwamen te liggen. In 1929 werden alle dorpen samengevoegd tot de stad Wuppertal.

Tot de dag van vandaag is er een rivaliteit tussen met name de 3 grootste kernen in het Wuppertal: Elberfeld, Barmen en Vohwinkel. Maar er is ook iets wat ze verbindt, letterlijk:

De Schwebebahn, uniek transportmiddel van Wuppertal

Met de groei van de industrie ontstond ook een grote behoefte aan woon-werkverkeer van de arbeiders. Maar, de ruimte in het dal was slechts beperkt.

Verschillende ondernemers onderzochten een hangend vervoerssysteem boven de Wupper. Uiteindelijk gaven zij opdracht aan ingenieur Eugen Langen om zo'n systeem te ontwerpen en te bouwen.

Na een testrit door Keizer Wilhelm II in oktober 1900 werd de Schwebebahn op 1 maart 1901 voor het publiek geopend. Over een lengte van ruim 13 kilometer verbindt het sindsdien de kernen Barmen, Elberfeld en Vohwinkel.

Behalve een vervoersmiddel is de Schwebebahn ook een attractie. Het is een hele belevenis om boven de rivier te zweven van (Ober-)Barmen tot aan Vohwinkel. Ook diverse stations, in Jugendstil stijl, zijn een bezienswaardigheid.

Het Schwebodrom in Barmen

De Schwebebahn bestaat dus al meer dan 120 jaar. Uiteraard is er in die tijd veel gebeurd, en men achtte de tijd rijp om deze geschiedenis te vertellen in een nieuw te bouwen museum, het Schwebodrom.

In een pand aan winkelstraat de Werth in stadsdeel Barmen is een oude wagon van de Schwebebahn naar binnen getakeld. Hier kunnen bezoekers vanaf herfst 2023 in Virtual Reality een rit in de Schwebebahn beleven. Met honderden foto's uit 1929 lijkt het alsof je terug in de tijd gaat, heel bijzonder!

Maar dat is nog niet alles. In aparte ruimtes zullen een Multimedia show en een tentoonstelling over de Schwebebahn te zien zijn. Het geheel zal een indrukwekkende bezienswaardigheid in het vernieuwde winkelcentrum van Barmen gaan vormen.

In de Visiodrom komen kunst en industrie samen

Vlakbij het beginpunt van de Schwebebahn in Oberbarmen, het hoge deel in het Oosten van Barmen, ligt het Visiodrom, waar kunst en industrie samenkomen.

Het hoge, ronde metalen gebouw was voorheen de Gaskessel. Hier werd gas opgeslagen en door middel van een grote zware ronde plaat de gasleidingen ingeperst. 

Dit hoogste gebouw in Wuppertal fungeert nu als ruimte waarin bijzondere multimediale kunstshows worden opgevoerd. Er worden beelden geprojecteerd op een groot scherm, maar ook op de wanden van het hoge ronde gebouw.

De voorstellingen zijn tijdelijk. Zo wordt die over Monet die ik bezocht, in Augustus vervangen door een spectaculaire live rockshow. En wie weet wat er in de toekomst wordt vertoond...

Maar je kan bij het Visiodrom ook het dak op. Om uit te kijken over een groot deel van Wuppertal. En om te ontdekken welke fabrieken en industrieën hier in het heden en verleden floreerden.

Het Skulpturenpark Waldfrieden

Een bezienswaardigheid van een heel andere orde vind je in het Zuid-Westen van het stadsdeel Barmen. Op een oppervlakte van 14 hectare vind je hier een stadsbos met daarin vele beeldhouwwerken van diverse kunstenaars.

Hier combineer je een heerlijke wandeling in de natuur met het bewonderen van kunst. In het park bevinden zich vooral veel beelden van de Britse kunstenaar Tony Cragg, de eigenaar van het Skulpturenpark. Maar ook diverse andere kunstenaars zijn vertegenwoordigd.

In drie verschillende hallen op het terrein zijn wisselende tentoonstellingen te zien. Vaak samenwerkingen met het Vonderheydt museum in de stad. Bij mijn bezoek betrof dit een tentoonstelling van menselijke figuren in de meest uiteenlopende poses.

Ook concerten, lezingen en andere voorstellingen kunnen hier worden gegeven. Uitgewandeld? Dan kan je in Café Podest van een drankje of heerlijke lunch genieten.

Meer kunst in het Vonderheydt museum

Voor meer kunst zet je koers naar het Vonderheydt museum dat ik hierboven al noemde. Het ligt op ruim 2 km afstand van het skulpturenpark, in het stadsdeel Elberfeld.

Het eerste museumstuk is eigenlijk al het gebouw zelf: het museum is gevestigd in het voormalige Rathaus van Elberfeld. En eenmaal binnen zien we al snel een paar sculpturen van Tony Gragg, de verbinding met het skulpturenpark is duidelijk.

Het museum kent uiteraard ook veel schilderkunst. In een tentoonstelling over het ontstaan van het impressionisme zien we werken van onder andere Monet en Cézanne, maar ook een onbekender werk van onze eigen Van Gogh.

Even denk ik het boerenprotest op het strand van Noordwijk te zien, maar Max Liebermann schilderde hier in 1908 de vlag van het Duitse Keizerrijk.

Uiteraard ook veel werken van (voor mij) onbekende kunstenaars, en bij veel daarvan is enige uitleg over hun bedoelingen wel wenselijk. Maar interessant wordt het zeker als we bij de zaal met bewegende kunstwerken aankomen.

Zoals bij ieder museum kan bij lange na niet de hele collectie worden getoond. Leuk is het daarom dat er op de begane grond nog een kijkje in het depot van het museum geboden wordt.

Pak een terrasje in het Luisenviertel in Elberfeld

Hoewel Wuppertal vanwege de historie geen echte Altstadt kent, komt het Luisenviertel in Elberfeld daar het dichtst bij in de buurt. Deze wijk, grofweg tussen de Luisenstrasse en Friedrich-Ebert-Straße, is niet beschadigd in de oorlog, en kent nog diverse oude gebouwen.

Bovendien is dit dè plek om een terrasje te pakken. Rondom de Lauerntiuskerk zijn daar diverse leuke café's en restaurants voor te vinden, een aanrader dus!

Maar voordat je neerploft op het terras raad ik je aan om eerst door de wijk te wandelen. Leuke winkeltjes zijn er te vinden, en ateliers van kunstenaars en ambachtslieden. Er heerst een heerlijke sfeer die je misschien niet van het industriële Wuppertal zou verwachten.

Een mooie groene dierentuin

Een andere attractie in Wuppertal die zeer de moeite waard is, is de dierentuin. niet voor niets wordt dit der Grüne Zoo genoemd.

Al in 1881 werd deze dierentuin geopend, maar met diverse recente renovaties en uitbreidingen is het een moderne dierentuin geworden.

Op het heuvelachtige terrein bevinden zich grote dierenverblijven. Op enkele plekken zijn nog oude kooien, maar over het algemeen hebben de dieren veel ruimte om te leven.

Er zijn veel verschillende en bijzondere dieren te vinden. Zo zijn er bijvoorbeeld tapirs, babiroessa's (hertzwijnen) en nevelpanters, al zal je die laatste moeilijk te zien krijgen. Je gaat je zeker vermaken bij de vele verschillende soorten mens-, half- en gewone apen. En bij de koningspinguins, die zie je niet in veel dierentuinen.

Eindstation Vohwinkel

Na zo'n 10 kilometer boven de rivier Wupper gezweefd te hebben, slaat de Schwebebahn plotseling af en vervolgt zijn weg boven de straat.

De laatste 3 kilometer blijft hij boven de straten zweven, tot aan het eindstation in stadsdeel Vohwinkel. Dit geeft weer een hele andere belevenis, omdat je zo ongeveer bij de gebouwen aan de straat naar binnen kan kijken.

Bij eindstation Vohwinkel moet je uitstappen, ook als je direct weer terug wilt reizen. De wagon maakt een rondje, en als je onder het spoor door wandelt kan je aan de andere kant weer instappen.

Bij dit station is ook de remise van de Schwebebahn. Hier kan je dus ook de andere wagons zien hangen.

Fietsen op de Nordbahnstrasse

De Schwebebahn is niet de enige manier om Wuppertal op een bijzondere manier te ontdekken. Aan de noordkant van de stad loopt namelijk de Nordbahnstrasse. Dat is een fietspad op een voormalig spoortraject. Heerlijk vlak dus!

Je kan hier heerlijk wandelen, fietsen, of je met een Velotaxi laten vervoeren. Dat laatste is extra leuk omdat je chauffeur ook gids is en alles over de stad en de Nordbahnstrasse kan vertellen.

Onderweg kom je de verschillende oude stations tegen. Met soms een restaurant, veel graffiti in de tunnels, een festivalterrein en veel groen. Op de viaducten heb je mooi uitzicht over de stad, en bij het eindpunt een park met sportvelden en speeltuintjes.

Ook de Nordbahnstrasse laat het industriële Wuppertal van een verrassend mooie kant zien.

---

Home

Contact

Nieuw

Onze Nieuwsbrief

Waar wil je heen?

Deelstaten